Leesmotivatie en leesvaardigheid gaan hand in hand. Intrinsieke motivatie is de meest gunstige vorm van motivatie: leerlingen lezen vaker en beter als ze lezen een leuke, interessante of uitdagende activiteit vinden.
Verschillende studies, met name uitgevoerd in het basisonderwijs, wijzen erop dat leraren die zelf enthousiaste lezers zijn, beter in staat zijn het leesplezier en daardoor ook de leesvaardigheid van hun leerlingen te ondersteunen. Niet alleen de leesfrequentie, leesmotivatie en repertoirekennis van (aankomend) leraren, maar ook de manier waarop zij aandacht besteden aan literatuur in de klas stuurt het leesplezier- en gedrag, en de leesvaardigheid van leerlingen.
Praten over boeken kan bijdragen tot een grotere leesmotivatie. Het delen van ervaringen over datgene wat gelezen is, zorgt bovendien voor vergroting van het leesbegrip.
Het ambulatorium lezen heeft een overzicht gemaakt van korte werkvormen om (nieuwe) boeken te leren kennen.